Na tropie świątecznych…elektroodpadów

W okolicach Gwiazdki kupujemy sprzęt elektryczny i elektroniczny – nawet jeśli nie wymieniamy starego na nowy ani nie dajemy go pod choinkę dzieciakom i dorosłym, nieraz sięgamy po świecące lub grające gadżety, które mają nas wprawić w świąteczny nastrój. Obejrzyj materiał wideo, w którym nasza ekspertka zwraca uwagę na problemy związane z elektroodpadami, i przeczytaj artykuł, w którym podpowiadamy, jak z nimi postępować.

W sklepach oprócz bombek i stroików kuszą nas o tej porze roku lampki, pozytywki, świecące domki, śpiewające bałwanki, podświetlone uszy renifera. Te gadżety są zwykle sprzedawane w niskiej cenie, a co za tym często idzie – nie wyróżniają się wysoką jakością wykonania. Niestety, szybko się psują i kończą… Właśnie – gdzie trafiają, a gdzie powinny trafić? Co jest elektroodpadem, a wielu z nas nie zdaje sobie z tego sprawy? O tym opowiada nasza ekspertka Monika Wyciechowska, education marketing manager w RLG.

Skąd się biorą elektroodpady?

Elektroodpady to zużyty, niepotrzebny bądź zepsuty sprzęt elektryczny i elektroniczny, czyli taki, który do działania potrzebuje prądu – z gniazdka lub z baterii. W jaki sposób w okolicy grudnia elektroodpady pojawiają się w naszych domach? 

• kiedy dokonujemy zakupu pod wpływem impulsu lub namów dziecka i decydujemy się na kiepskiej jakości świecący lub grający gadżet, który za chwilę się psuje albo ląduje na dnie szuflady, bo się znudził albo trudno dokupić do niego właściwą baterię. 
• kiedy wyciągamy z szafy lampki z zeszłego roku, a one już nie działają… 

• kiedy dostajemy w prezencie nowy model sprzętu, który już posiadamy, i w związku z tym nie potrzebujemy drugiego urządzenia spełniającego tę samą funkcję. Najlepiej dla środowiska jest puścić taki sprzęt w drugi obieg, np. wystawiając na portalu aukcyjnym albo oddając przyjaciołom. Jeśli jednak uznamy, że z jakiegoś powodu jest to niemożliwe, nie chomikujmy sprzętu, “bo może się kiedyś przydać”, tylko koniecznie oddajmy go do punktu zbiórki elektroodpadów, aby mógł trafić do recyklingu.
• kiedy zastępujemy sprzęt niedziałający, np. zepsuty odkurzacz czy słuchawki. To doskonały moment, aby oddać stary sprzęt w sklepie, w którym kupujemy nowy model (1:1, czyli np. starą zmywarkę za nową) – mamy do tego prawo również kiedy zamawiamy coś online z dostawą do domu, musimy tylko przy zakupie uprzedzić o tym sprzedawcę.
• kiedy kupujemy nowy sprzęt, a w nim znajdujemy taką samą ładowarkę czy kabel, które już mamy w domu.

Jak z nimi postępować?

1. Drobne elektroodpady, czyli takie, których żaden z wymiarów nie przekracza 25 cm, możesz zanieść do wielkopowierzchniowego sklepu z elektroniką albo wrzucić do pojemników przeznaczonych do zbiórki elektroodpadów. Tu znajdziesz wykaz jednej z sieci takich specjalnych kontenerów.
2. Każdy rodzaj elektroodpadów, który powstanie w naszych domach, przyjmie Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Jego adres znajdziesz na stronie gminy. Często uruchamiane są też MPSZOK-i, czyli mobilne punkty – sprawdź, gdzie się pojawiają i kiedy.
3. Przy zakupie nowego sprzętu, oddaj w sklepie stary – sprzedawca ma obowiązek przyjęcia go 1:1, czyli np. starą lodówkę za nową. Pamiętaj, że to samo obowiązuje przy dostawie nowego produktu – musisz jedynie wcześniej zgłosić sprzedawcy chęć oddania starego sprzętu.

Dlaczego to takie ważne?

Z punktów zbiórki elektroodpady trafiają do zakładów przetwarzania, które w profesjonalny sposób prowadzą ich recykling. Odzyskujemy z nich cenne surowce wtórne, takie jak żelazo, miedź, aluminium, szkło, tworzywa sztuczne, a także srebro czy nawet złoto. To dobre rozwiązanie dla środowiska, bo ograniczamy w ten sposób zapotrzebowanie na surowce pierwotne, których wydobycie wiąże się z dużymi kosztami środowiskowymi. Ale jest to też istotne dla przyszłej produkcji elektroniki, bo niektóre z odzyskiwanych surowców są rzadkie i dostęp do nich jest utrudniony. 

Warto też pamiętać, że elektroodpady mogą zawierać szkodliwe substancje, które mogą skazić środowisko. Dlatego nigdy nie wyrzucajmy zużytego, niepotrzebnego czy zepsutego sprzętu elektrycznego i elektronicznego do zwykłych śmietników, za co grozi kara do 5000 zł, tylko oddajmy je do punktu zbiórki elektroodpadów.